Friday, January 29, 2021
Jharkhand Paryatan Niti-2015 (рдЭाрд░рдЦंрдб рдкрд░्рдпрдЯрди рдиीрддि- 2015)
Thursday, January 28, 2021
Jharkhand Niryat Niti-2015 (рдЭाрд░рдЦंрдб рдиिрд░्рдпाрдд рдиीрддि-2015)
рдЭाрд░рдЦंрдб рдиिрд░्рдпाрдд рдиीрддि-2015
(Jharkhand Niryat Niti-2015)
➤рдЗрд╕ рдиीрддि рдХा рдоुрдЦ्рдп рдмिंрджु рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै:-
Wednesday, January 27, 2021
Jharkhand khady prasanskaran niti 2015 (рдЭाрд░рдЦंрдб рдЦाрдж्рдп рдк्рд░рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдиीрддि 2015)
рдЭाрд░рдЦंрдб рдЦाрдж्рдп рдк्рд░рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдиीрддि 2015
(Jharkhand Khady Prasanskaran Niti 2015)
➤рдЗрд╕ рдиीрддि рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдоुрдЦ्рдп рдмिंрджु рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं :-
Monday, January 25, 2021
Jharkhand Ki Shaikshanik Sansthan Part-2 (рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди Part-2)
Jharkhand Ki Shaikshanik Sansthan Part-2
рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी
➤рд░ांрдЪी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 12 рдЬुрд▓ाрдИ 1960 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╕िрджो-рдХाрди्рд╣ू рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рджुрдордХा (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1992 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╡िрдиोрдмा рднाрд╡े рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ (рд╕्рдеाрдкрдиा : 12 рд╕िрддंрдмрд░ 1992 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдмिрд░рд╕ा рдХृрд╖ि рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1956 рдИрд╕्рд╡ी рддрдеा 26 рдЬूрди 1980 рдХो рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рджрд░्рдЬा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ)
➤рдХोрд▓्рд╣рди рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдЪाрдИрдмाрд╕ा/рдкрд╢्рдЪिрдоी рд╕िंрд╣рднूрдо (рд╕्рдеाрдкрдиा: 12 рдЕрдЧрд╕्рдд, 2009 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдиीрд▓ाрдо्рдмрд░- рдкीрддांрдмрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдоेрджिрдиीрдирдЧрд░/рдкрд▓ाрдоू (рд╕्рдеाрдкрдиा : 17 рдЬрдирд╡рд░ी 2009 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдиेрд╢рдирд▓ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдСрдл рд╕्рдЯрдбी рдПंрдб рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЗрди рд▓ॉ, рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 2010 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░рдХ्рд╖ा рд╢рдХ्рддि рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд░ांрдЪी, рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 2016 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдмिрдиोрдж рдмिрд╣ाрд░ी рдорд╣рддो рдХोрдпрд▓ांрдЪрд▓ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдзрдирдмाрдж (рд╕्рдеाрдкрдиा : 13 рдирд╡ंрдмрд░, 2017)
➤рд╢्рдпाрдоा рдк्рд░рд╕ाрдж рдоुрдЦрд░्рдЬी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд░ांрдЪी।
➤рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рд╕рдордХрдХ्рд╖ рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди:-
➤рдЖрдИ рдЖрдИ рдЯी (рдЗंрдбिрдпрди рд╕्рдХूрд▓ рдСрдл рдоाрдЗंрд╕), рдзрдирдмाрдж (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1926 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдмिреЬрд▓ा рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл़ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी, рдоेрд╕рд░ा/рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1955 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╣िंрджी рд╡िрдж्рдпाрдкीрда, рджेрд╡рдШрд░ ।
➤рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЭाрд░рдЦंрдб, рдоाрдг्рдбрд░/рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 2010 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╡िрдзि рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдмीрдЖрдИрдЯी рдоेрд╕рд░ा/рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 2010 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рд░ाрдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдЭाрд░рдЦंрдб (рдиिрдЬी)
➤рд╕ाрдИंрдиाрде рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, (рдиिрдЬी)
➤рдж рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рдЪाрд░्рдЯрд░् рдлाрдЗрдиेंрд╢िрдпрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕्рдЯ рдСрдл рдЗंрдбिрдпा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी, рд░ांрдЪी (рдиिрдЬी)
➤рдПрдоिрдЯी рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी (рдиिрдЬी)
➤AISECT (рдПрд╕ рдЖрдИ рдПрд╕ рд╕ी рдЯी) рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी (рдиिрдЬी)
➤рдк्рд░рдЬ्рдЮाрди рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी (рдиिрдЬी)
➤YBN рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी, рд░ांрдЪी (рдиिрдЬी)
➤рдЕрд░рдХा рдЬैрди рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी, рд╕рд░ाрдпрдХेрд▓ा (рдиिрдЬी)
➤рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ोрдиे (рдк्рд░рд╕्рддाрд╡िрдд)рдЕрди्рдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп:-
➤рд╕рд░рд▓ा рдмिреЬрд▓ा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд░ांрдЪी (рдиिрдЬी)
➤рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд░ांрдЪी
➤рд╡ूрдоेрди्рд╕ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी, рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░।
➤рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░िंрдЧ рдХॉрд▓ेрдЬ
➤рдмिрд░рд╕ा рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдЖрдл рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рд╕िंрджрд░ी/рдзрдирдмाрдж (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1949 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдиेрд╢рдирд▓ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдЖрдл рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдЖрджिрдд्рдпрдкुрд░/ рдкूрд░्рд╡ी рд╕िंрд╣рднूрдо (рд╕्рдеाрдкрдиा :1960 рдИрд╕्рд╡ी рддрдеा 27 рджिрд╕ंрдмрд░ 2000 рдоें рдбीрдо्рдб рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдШोрд╖िрдд)
➤рдмिрд░рд▓ा рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдЖрдл рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдоेрд╕рд░ा/рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा 1955 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдлैрдХेрд▓्рдЯी рдЖрдл рдПрдЧ्рд░ीрдХрд▓्рдЪрд░ рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░िंрдЧ, рд░ांрдЪी।
➤рдЖрд░. рд╡ी. рдПрд╕. рдХॉрд▓ेрдЬ рдЖрдл рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░िंрдЧ, рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░।
➤рдбी. рдП. рд╡ी. рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдЖрдл рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░िंрдЧ, рдбाрд▓рдЯेрдирдЧंрдЬ।
➤рдХैрдо्рдм्рд░िрдЬ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдЖрдл рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी, рд░ांрдЪी।
➤рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп
➤рдХेंрдж्рд░ीрдп рдордиोрдЪिрдХрдд्рд╕ा рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा :1918 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाँрдЪी рддंрдд्рд░िрдХा рдордиोрдЪिрдХрдд्рд╕ा рдПрд╡ं рд╕рдо्рдмंрдж्рдз рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1925 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрдЬेंрдж्рд░ рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1960 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдПрдо्. рдЬी. рдПрдо्. рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп,рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░। (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1964 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдкाрдЯрд▓िрдкुрдд्рд░ рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп,рдзрдирдмाрдж (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1974 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ (рд╕्рдеाрдкрдиा : 2019 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╡िрдзि рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп
➤рдЧिрд░िрдбीрд╣ рд▓ॉ рдХॉрд▓ेрдЬ, рдЧिрд░िрдбीрд╣
➤рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рд╡िрдзि рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1955 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрдЬेंрдж्рд░ рд╡िрдзि рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╣реЫाрд░ीрдмाреЪ (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1977 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдзрдирдмाрдж рд▓ॉ рдХॉрд▓ेрдЬ, рдзрдирдмाрдж (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1976) рдИрд╕्рд╡ी
➤рдЗрдоाрдоुрд▓ рд╣ाрдИ рдЦाрди рд▓ॉ рдХॉрд▓ेрдЬ, рдмोрдХाрд░ो।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рд▓ॉ рдХॉрд▓ेрдЬ, рддिрд▓ैрдпा/рдХोрдбрд░рдоा।
➤рдХॉрдкрд░ेрдЯिрд╡ рд▓ॉ рдХॉрд▓ेрдЬ, рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░।
➤рдиेрд╢рдирд▓ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдСрдл рд╕्рдЯрдбी рдПंрдб рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЗрди рд▓ॉ, рд░ाँрдЪी।
➤рд╣ोрдо्рдпोрдкैрдеिрдХ рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп
➤рд╣ोрдо्рдпोрдкैрдеिрдХ рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд░ांрдЪी।
➤рдпोрдЧрджा рд╕рдд्рд╕ंрдЧ рд╣ोрдо्рдпोрдкैрдеिрдХ рдХॉрд▓ेрдЬ, рд░ांрдЪी।
➤рд╣ोрдо्рдпोрдкैрдеिрдХ рдХॉрд▓ेрдЬ рдПंрдб рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓, рдоिрд╣िрдЬाрдо/рджुрдордХा।
➤рд╕िंрд╣рднूрдо рд╣ोрдо्рдпोрдкैрдеिрдХ рдоेрдбिрдХрд▓ рдХॉрд▓ेрдЬ рдПंрдб рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1953 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХेंрдж्рд░ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХेंрдж्рд░
➤рдкुрд▓िрд╕ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХेंрдж्рд░, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1912 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╢्рд░ी рдХृрд╖्рдг рд▓ोрдХ рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1952 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдЯ्рд░ाрдЗрдмрд▓ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ, рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1953 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдиेрддрд░рд╣ाрдЯ рдЖрд╡ाрд╕ीрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдиेрддрд░рд╣ाрдЯ (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1954 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рддрдХрдиीрдХी рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХेंрдж्рд░ рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1963 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╕ैрдиिрдХ рд╕्рдХुрд▓, рддिрд▓ैрдпा (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1963 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд╕ीрдоा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдмрд▓ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХेंрдж्рд░ рдПрд╡ं рд╕्рдХुрд▓ ,рдоेрд░ू/ рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1966 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рдЖрд╡ाрд╕ीрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1984 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдЭाрд░рдЦрдг्рдб рди्рдпाрдпिрдХ рдЕрдХाрджрдоी,рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 2002 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдкрд░рдоाрдгु рдКрд░्рдЬा рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рддुрд░ाрдордбीрд╣/рдкрд╢्рдЪिрдоी рд╕िंрд╣рднूрдо (рд╕्рдеाрдкрдиा: 2006 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ, рд░ाँрдЪी
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдорд╣िрд▓ा рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ,рд░ाँрдЪी
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ,рдЦुрдЯрд░ी / рдмोрдХाрд░ो
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдорд╣िрд▓ा рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рдмी.рдПрд╕.рд▓./рдмोрдХाрд░ो
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рдзрдирдмाрдж
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рднाрдЧा, рдзрдирдмाрдж
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ, рджुрдордХा
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдорд╣िрд▓ा рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ, рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рдЖрджिрдд्рдпрдкुрд░/рд╕рд░ाрдпрдХेрд▓ा-рдЦрд░рд╕ाрд╡ाँ
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ, рд▓ाрддेрд╣ाрд░
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ,рдХोрдбрд░рдоा
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рд╕рд░ाрдпрдХेрд▓ा-рдЦрд░рд╕ाрд╡ाँ
➤рд░ाрдЬрдХीрдп рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ, рдиिрд░рд╕ा, рдзрдирдмाрдж
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдиिрдЬी рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди
➤рдЕрд▓рдХрдмीрд░ рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ, рдоांрдирдЧो/рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░
➤рдХे. рдХे. рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ, рдзрдирдмाрдж
➤рд╕ेंрдЯрд░ рдлॉрд░ рдмाрдпोрдЗрдирдлॉрд░्рдоेрдЯिрдХ, рд░ांрдЪी
➤рдк्рд░рдоुрдЦ् рдк्рд░рдмंрдзрди рд╕ंрд╕्рдеाрди
➤рдЬेрд╡िрдпрд░ рд▓ेрдмрд░ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ (рдПрдХ्рд╕ рдПрд▓ рдЖрд░ рдЖрдИ), рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░ (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1949 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдЬ़ेрд╡िрдпрд░ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рд╕ोрд╢рд▓ рд╕рд░्рд╡िрд╕, рд░ांрдЪी
➤рдк्рд░рдмंрдзрди рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ांрдЪी
➤рдмिреЬрд▓ा рдк्рд░ाрдж्рдпौрдЧिрдХी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ांрдЪी
➤рднाрд░рддीрдп рдк्рд░рдмंрдзрди рд╕ंрд╕्рдеाрди (IIM) рд░ाँрдЪी рд╢ाрдЦा, рд░ांрдЪी
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेंрдж्рд░ рдФрд░ рдк्рд░рдпोрдЧрд╢ाрд▓ाрдПं
➤рднाрд░рддीрдп рд▓ाрдЦ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ाँрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा :1925 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдХेंрдж्рд░ीрдп рдИंрдзрди рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдЬрд▓рдЧोрдб़ा (рд╕्рдеाрдкрдиा : 1947 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдХेंрдж्рд░ीрдп рдЦрдирди рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдзрдирдмाрдж (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1948 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдзाрддु рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рдпोрдЧрд╢ाрд▓ा, рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░।
➤рдХेंрдж्рд░ीрдп рдордиोрдЪिрдХिрдд्рд╕ा рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ांрдЪी।
➤рдХेंрдж्рд░ीрдп рддрд╕рд░ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдПрд╡ं рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ांрдЪी।
➤рдХुрд╖्рда рд░ोрдЧ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेंрдж्рд░, рд░ांрдЪी।
➤рд░िрд╕рд░्рдЪ рдПंрдб рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рд╕ेंрдЯрд░ рдлॉрд░ рдЖрдпрд░рди рдПंрдб рд╕्рдЯीрд▓, рд░ांрдЪी
➤рдЬрдирдЬाрддीрдп рд╢ोрдз рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1953 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдоृрджा рд╢ोрдз рдПрд╡ं рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ।
➤рдЪाрд╡рд▓ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेंрдж्рд░, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ।
➤рдкрд╢ु рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп
➤рд░ांрдЪी рднेрдЯрдирд░ी рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп ,рд░ांрдЪी (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1964 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ांрдЪी рдХॉрд▓ेрдЬ рдСрдл рднेрдЯрдирд░ी рдПрдг्рдб рдПрдиीрдорд▓ рд╣рд╕рдмैंрдб्рд░ी рд░ाँрдЪी।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп
➤рдк्рд░рдоंрдбрд▓ीрдп рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1922 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрдЬ्рдп рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп, рджुрдордХा (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1952 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрдЬ्рдп рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рд░ांрдЪी рд╕्рдеाрдкрдиा (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1953 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрдЬ्рдп рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рдзрдирдмाрдж рд╕्рдеाрдкрдиा (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1956 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрдЬ्рдп рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рдЪाрдИрдмाрд╕ा, (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1957 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рд░ाрдЬ्рдп рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрд▓рдп, рд░ांрдЪी рд╕्рдеाрдкрдиा (рд╕्рдеाрдкрдиा: 1972 рдИрд╕्рд╡ी)
➤рдЕрди्рдп рд╕ंрд╕्рдеाрди:-
Thursday, January 21, 2021
Prachin kal me Jharkhand (рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рдоें рдЭाрд░рдЦंрдб)
Prachin Kal Me Jharkhand
1) рдоौрд░्рдп рдХाрд▓
➤рдордЧрдз рд╕े рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдХी рдУрд░ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдоाрд░्рдЧ рдЭाрд░рдЦंрдб рд╕े рд╣ोрдХрд░ рдЬाрддा рдеा।
рдЕрдд: рдоौрд░्рдпрдХाрд▓ीрди рдЭाрд░рдЦंрдб рдХा рдЕрдкрдиा рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ, рдЖрд░्рдеिрдХ рддрдеा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдорд╣рдд्рд╡ рдеा।
рдХौрдЯिрд▓्рдп рдХा рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░
➤рдХौрдЯिрд▓्рдп рдХे рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рдХुрдХुрдЯ/рдХुрдХुрдЯрджेрд╢ рдиाрдо рд╕े рдЗंрдЧिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рдХौрдЯिрд▓्рдп рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХुрдХुрдЯрджेрд╢ рдоें рдЧрдгрддंрдд्рд░ाрдд्рдордХ рд╢ाрд╕рди рдк्рд░рдгाрд▓ी рд╕्рдеाрдкिрдд рдеी।
➤рдХौрдЯिрд▓्рдп рдХे рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдиे рдЖрдЯрд╡िрдХ рдиाрдордХ рдПрдХ рдкрджाрдзिрдХाрд░ी рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХी рдеी।
➤рдЬिрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг, рдордЧрдз рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рд╣ेрддु рдЗрдирдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рддрдеा рд╢рдд्рд░ुрдУ рд╕े рдЗрдирдХे рдЧрдардмंрдзрди рдХो рд░ोрдХрдиा рдеा।
➤рдЗंрдж्рд░рдиाрд╡рдХ рдирджिрдпों рдХी рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХौрдЯिрд▓्рдп рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि рдЗंрдж्рд░рдиाрд╡рдХ рдХी рдирджिрдпों рд╕े рд╣ीрд░े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпे рдЬाрддे рдеे।
➤рдЗрди्рдж्рд░рдирд╡ाрдХ рд╕ंрднрд╡рдд: рдИрдм рдФрд░ рд╢ंрдЦ рдирджिрдпों рдХा рдЗрд▓ाрдХा рдеा।
рдЕрд╢ोрдХ
➤рдЕрд╢ोрдХ рдХे 13рд╡ें рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦ рдоें рд╕рдоीрдкрд╡рд░्рддी рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд╕ूрдЪी рдоिрд▓рддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рд╕े рдПрдХ рдЖрдЯрд╡िрдХ/рдЖрдЯрд╡/рдЖрдЯрд╡ी рдк्рд░рджेрд╢ (рдмुंрджेрд▓рдЦंрдб рд╕े рдЙрдб़ीрд╕ा рдХे рд╕рдоुрдж्рд░ рддрдЯ рддрдХ рд╡िрд╕्рддृрдд) рднी рдеा рдФрд░ рдЭाрд░рдЦंрдб рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЗрд╕ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдеा।
➤рдЕрд╢ोрдХ рдХा рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдкрд░ рдЕрдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдеा।
➤рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдкृрдердХ рдХрд▓िंрдЧ рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦ-II рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рд╣ै рдХि - 'рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рдЕрд╡िрдЬिрдд рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХो рдоेрд░े рдзрдо्рдо рдХा рдЖрдЪрд░рдг рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП, рддाрдХि рд╡े рд▓ोрдХ рдкрд░рд▓ोрдХ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХे।
➤рдЕрд╢ोрдХ рдиे рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХे рдк्рд░рдЪाрд░ рд╣ेрддु рд░рдХ्рд╖िрдд рдиाрдордХ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХो рднेрдЬा рдеा।
2) рдоौрд░्рдпोрдд्рддрд░ рдХाрд▓
➤рдоौрд░्рдпोрдд्рддрд░ рдХाрд▓ рдоें рд╡िрджेрд╢ी рдЖрдХ्рд░рдордгрдХाрд░िрдпों рдиे рднाрд░рдд рдоें рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे рд░ाрдЬ्рдп рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдП।
➤рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рднाрд░рдд рдХा рд╡िрджेрд╢ों рд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕ंрдмंрдз рднी рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдЖ рдЬिрд╕рдХे рдк्рд░рднाрд╡ рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рднी рджिрдЦाрдИ рджेрддे рд╣ैं।
➤рд╕िंрд╣рднूрдо
➤рд╕िंрд╣рднूрдо рд╕े рд░ोрдорди рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕िрдХ्рдХे рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं ,рдЬिрд╕рд╕े рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рд╡ैрджेрд╢िрдХ рд╕ंрдмंрдзों рдХी рдкुрд╖्рдЯि рд╣ोрддी рд╣ै।
➤рдЪाрдИрдмाрд╕ा
➤рдЪाрдИрдмाрд╕ा рд╕े рдЗंрдбो-рд╕ीрдеिрдпрди рд╕िрдХ्рдХे рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं।
➤рд░ांрдЪी рд╕े рдХुрд╖ाрдгрдХाрд▓ीрди рд╕िрдХ्рдХे рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं рдЬिрд╕рд╕े рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХрдиिрд╖्рда рдХे рдк्рд░рднाрд╡ рдоें рдеा।
3) рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓
➤рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдоें рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ुрдЖ рдЕрддः рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдХो рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХा рд╕्рд╡рд░्рдг рдпुрдЧ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ рдХे рдорджुрд╣ी рдкрд╣ाрдб़ рд╕े рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ीрди рдкрдд्рдерд░ों рдХो рдХाрдЯрдХрд░ рдиिрд░्рдоिрдд рдоंрджिрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдоुंрдбा, рдкाрд╣рди, рдорд╣рддो рддрдеा рднंрдбाрд░ी рдк्рд░рдеा рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ рдХी рджेрди рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд
➤рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╢ाрд╕рдХ рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдеा। рдЗрд╕े рднाрд░рдд рдХा рдиेрдкोрд▓िрдпрди рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдХे рд╡िрдЬрдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि (рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдк्рд░рд╢рд╕्рддि) рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдк्рд░рдпाрдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣рд░ीрд╕ेंрдг рд╣ै। рдЗрди рд╡िрдЬрдпों рдоें рд╕े рдПрдХ рдЖрдЯрд╡िрдХ рд╡िрдЬрдп рднी рдеा।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдк्рд░рджेрд╢ рдЗрд╕ी рдЖрдЯрд╡िрдХ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдеा। рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдкрддा рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдЭाрд░рдЦंрдб рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЙрд╕рдХे рдЕрдзीрди рдеा।
➤рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдиे рдкुрди्рдбрд╡рд░्рдзрди рдХो рдЕрдкрдиे рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдоिрд▓ा рд▓िрдпा, рдЬिрд╕рдоें рдЭाрд░рдЦंрдб рдХा рд╡िрд╕्рддृрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╢ाрдоिрд▓ рдеा।
➤рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдХो рдоुрд░ुрдг्рдб рджेрд╢ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рд╕рдоुрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХे рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдЭाрд░рдЦंрдб рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХा рдкрддрди рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ो рдЧрдпा।
➤рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдж्рд╡िрддीрдп 'рд╡िрдХ्рд░рдоाрджिрдд्рдп'
➤рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдж्рд╡िрддीрдп рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рднी рдеा।
➤рдЗрд╕рдХे рдХाрд▓ рдоें рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдлाрд╣्рдпाрди 405 рдИрд╕्рд╡ी рдоें рднाрд░рдд рдЖрдпा рдеा। рдЬिрд╕рдиे рдЭाрд░рдЦंрдб рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рдХुрдХ्рдХुрдЯрд▓ाрдб рдХрд╣ा рд╣ै।
➤рдоुрджрд╣ी рдкрд╣ाрдб़ рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ рдЬिрд▓े рдоें рд╣ै рдЬो рдкрдд्рдерд░ों рдХो рдХाрдЯрдХрд░ рдмрдиाрдП рдЧрдП рдЪाрд░ рдоंрджिрд░। рд╕рддрдЧांрд╡ा рдХोрдбрд░рдоा рдоंрджिрд░ों рдХे рдЕрд╡рд╢ेрд╖ (рдЙрдд्рддрд░ рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд) рд╣ैं। рдкिрдаोрд░िрдпा рд░ांрдЪी рдкрд╣ाрдб़ी рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рдХुрдЖं рддीрдиों рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ीрди рдкुрд░ाрддाрдд्рд╡िрдХ рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рд╣ैं।
4) рдЧुрдк्рддोрдд्рддрд░ рдХाрд▓
➤рд╢рд╢ांрдХ
➤рдЧौреЬ (рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓) рдХा рд╢ाрд╕рдХ рд╢рд╢ांрдХ рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдПрдХ рдк्рд░рддाрдкी рд╢ाрд╕рдХ рдеा।
➤рд╢рд╢ांрдХ рдХे рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЭाрд░рдЦंрдб, рдЙрдб़ीрд╕ा рддрдеा рдмंрдЧाрд▓ рддрдХ рдеा।
➤рд╢рд╢ांрдХ рдЕрдкрдиे рд╡िрд╕्рддृрдд рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХो рд╕ुрдЪाрд░ू рд░ूрдк рд╕े рдЪрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рджो рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╕्рдеाрдкिрдд рдХी:-
1) рд╕ंрдеाрд▓ рдкрд░рдЧрдиा рдХा рдмрдб़ा рдмाрдЬाрд░
➤рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рдоें рд╢ाрд╕рдХों рдоें рдпрд╣ рдк्рд░рдердо рд╢ाрд╕рдХ рдеा рдЬिрд╕рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЭाрд░рдЦंрдб рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдеी।
➤рд╢рд╢ांрдХ рд╢ैрд╡ рдзрд░्рдо рдХा рдЕрдиुрдпाрдИ рдеा рддрдеा рдЗрд╕рдиे рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдЕрдиेрдХ рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░ों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ाрдпा।
➤рд╢рд╢ांрдХ рдХे рдХाрд▓ рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдоंрджिрд░ рд╡ेрдгुрд╕ाрдЧрд░ рд╣ै рдЬो рдХि рдПрдХ рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рдоंрджिрд░ рд╕िंрд╣рднूрдо рдФрд░ рдордпूрд░рднंрдЬ рдХी рд╕ीрдоा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдкрд░ рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рдХोрдЪिंрдЧ рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै।
➤рд╢рд╢ांрдХ рдиे рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХे рдк्рд░рддि рдЕрд╕рд╣िрд╖ुрдгрддा рдХी рдиीрддि рдЕрдкрдиाрдИ,рдЬिрд╕рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ेрди्рд╕ांрдЧ рдиे рдХिрдпा рд╣ै।
➤рд╢рд╢ांрдХ рдиे рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рд╕рднी рдмौрдж्рдз рдХेंрдж्рд░ों рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдмौрдж्рдз- рдЬैрди рдзрд░्рдо рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдХी рдорд╣рдд्рддा рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ो рдЧрдИ।
➤рд╣рд░्рд╖ рд╡рд░्рдзрди
➤рд╡рд░्рдзрди рд╡ंрд╢ рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд╢ाрд╕рдХ рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдеा।
➤рдЗрд╕рдХे рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдХाрдЬांрдЧрд▓ (рд░ाрдЬрдорд╣рд▓) рдХा рдХुрдЫ рднाрдЧ рд╢ाрдоिрд▓ рдеा।
➤рдХाрдЬांрдЧрд▓ (рд░ाрдЬрдорд╣рд▓) рдоें рд╣ी рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рд╣ेрдирд╕ांрдЧ рд╕े рдоिрд▓ा। рд╣ेрдирд╕ांрдЧ рдиे рдЕрдкрдиे рдпाрдд्рд░ा рд╡ृрддांрдд рдоें рд░ाрдЬрдорд╣рд▓ рдХी рдЪрд░्рдЪा рдХी рд╣ै।
➤рдЕрди्рдп рддрде्рдп
➤рд╣рд░्рдпрдХ рд╡ंрд╢ рдХा рд╢ाрд╕рдХ рдмिंрдмिрд╕ाрд░ рдЭाрд░рдЦंрдб рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХा рдк्рд░рдЪाрд░ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рдеा।
➤рдиंрдж рд╡ंрд╢ рдХे рд╕рдордп рдЭाрд░рдЦंрдб рдордЧрдз рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдеा।
➤рдиंрдж рд╡ंрд╢ рдХी рд╕ेрдиा рдоें рдЭाрд░рдЦंрдб рд╕े рд╣ाрдеी рдХी рдЖрдкूрд░्рддि рдХी рдЬाрддी рдеी। рдЗрд╕ рд╕ेрдиा рдоें рдЬрдирдЬाрддीрдп рд▓ोрдЧ рднी рд╢ाрдоिрд▓ рдеे।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рджाрдоोрджрд░ рдирджी рдХे рдЙрдж्рдЧрдо рд╕्рдерд▓ рддрдХ рдордЧрдз рдХी рд╕ीрдоा рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें 'рдкрд▓ाрдоू' рдоें рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдк्рд░рдердо рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоिрдд рдоंрджिрд░ рдХे рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं।
➤рдХрди्рдиौрдЬ рдХे рд░ाрдЬा рдпрд╢ोрд╡рд░्рдорди рдХे рд╡िрдЬрдп рдЕрднिрдпाрди рдХे рджौрд░ाрди рдордЧрдз рдХे рд░ाрдЬा рдЬीрд╡рдЧुрдк्рдд рдж्рд╡िрддीрдп рдиे рдЭाрд░рдЦрдг्рдб рдоें рд╢рд░рдг рд▓ी рдеी।
➤13рд╡ीं рд╕рджी рдоें рдЙрдб़ीрд╕ा рдХे рд░ाрдЬा рдЬрдпрд╕िंрд╣ рдиे рд╕्рд╡рдпं рдХो рдЭाрд░рдЦंрдб рдХा рд╢ाрд╕рдХ рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рджिрдпा рдеा।
Wednesday, January 20, 2021
Jharkhand Karmchari Chayan Aayog (рдЭाрд░рдЦंрдб рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдЪрдпрди рдЖрдпोрдЧ)
рдЭाрд░рдЦंрдб рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдЪрдпрди рдЖрдпोрдЧ
(Jharkhand Karmchari Chayan Aayog)
➤рдЬिрд╕рдХे рдк्рд░рдердо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рднाрд░рддीрдп рд╡рди рд╕ेрд╡ा рдХे рд╕ेрд╡ाрдиिрд╡ृрдд्рддि рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╕ी.рдЖрд░. рд╕рд╣ाрдп рдеे। рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рд░ांрдЪी рдоें рд╣ै।
➤рдЖрдпोрдЧ
➤рдЖрдпोрдЧ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдЕрдзीрди рд╡рд░्рдЧ 'рдЧ' рдХे рд╕рднी рдкрджों рдПрд╡ं рд╡рд░्рдЧ 'рдЦ' рдХे рдЕрд░ाрдЬрдкрдд्рд░िрдд рд╕рднी рд╕ाрдоाрди्рдп/рдк्рд░ाрд╡ैрдзिрдХ/рдЕрдк्рд░рд╡ैрдзिрдХ рд╕ेрд╡ाрдУ/рд╕ंрд╡рд░्рдЧों рдХे рдкрджों рдкрд░ рдЬिрди рдкрд░ рдЖंрд╢िрдХ рдпा рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рд╕ीрдзी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рд╣ो рдЕрдерд╡ा рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдкрджों рдкрд░ рдиिрдпुрдХ्рддि рд╣ेрддु рдЕрдиुрд╢ंрд╕ा рдХрд░рддी рд╣ै।
➤рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖
➤рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ :- рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдпुрдХ्рдд рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕ेрд╡ा/рдЕрди्рдпूрди рдкंрдХ्рддि рдХे рдХाрд░्рдпрд░рдд рдпा рд╕ेрд╡ाрдиिрд╡ृрдд्рдд рдПрдХ рдкрджाрдзिрдХाрд░ी।
➤рд╕рджрд╕्рдп
➤рд╕рджрд╕्рдп :- рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдпुрдХ्рдд 37400-67000/- рдЧ्рд░ेрдб рдкे-8700 (рдЕрдерд╡ा рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рдпрдеा рдкुрдирд░ीрдХ्рд╖िрдд рд╕рдорд░ूрдк рд╡ेрддрдирдоाрди рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕рджрд╕्рдп рдХो рджेрдп) рд╕े рдЕрди्рдпूрди рд╡ेрддрдирдоाрди рдХे рдХाрд░्рдпрд░рдд рдЕрдерд╡ा рд╕ेрд╡ाрдиिрд╡ृрдд्рдд рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕ेрд╡ा/рд╕ेрдиा рдХे рджो рдкрджाрдзिрдХाрд░ी рд╣ोрддे рд╣ैं।
➤рдХाрд░्рдпрдХाрд▓
➤рдХाрд░्рдпрдХाрд▓:- рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдПрд╡ं рд╕рджрд╕्рдп рдЕрдкрдиे рдкрджрдЧ्рд░рд╣рдг рдХी рддाрд░ीрдЦ рд╕े рд╕ाрдоाрди्рдпрдд: 5 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЕрд╡рдзि рддрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।
➤рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп
➤рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп :- рдЖрдпोрдЧ рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рд░ांрдЪी рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै। рдпрд╣ рдХाрд░्рдоिрдХ, рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рд╕ुрдзाрд░ рддрдеा рд░ाрдЬрднाрд╖ा рд╡िрднाрдЧ рдЖрдпोрдЧ рдХा рдк्рд░рд╢ाрд╕ी рд╡िрднाрдЧ рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди рдиाрдордХुрдо рд╕्рдеिрдд рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рднрд╡рди рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै।
➤рдЪрдпрди
➤рдЪрдпрди :- рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдкूрд░्рдгрдиुрдоोрджрди рд╕े рдЖрдпोрдЧ, рд╡िрднिрди्рди рд╕ेрд╡ाрдУं/ рдкрджों рдХे рд▓िрдП рдЪрдпрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХрд░рддा рд╣ै।
➤рдЖрдпोрдЧ рдХे рдХाрд░्рдпрдХाрд▓ рдФрд░ рдЖрдпोрдЧ рдХे рдХाрд░्рдп рд╕ंрдкाрджрди рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╡्рдпрдп рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╡рд╣рди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЖрдпोрдЧ, рд╡िрднिрди्рди рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं/ рдЪрдпрди рдХे рдЖрдпोрдЬрдиों рдХे рд▓िрдП рдЕрдн्рдпрд░्рдеिрдпों рд╕े рд╢ुрд▓्рдХ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХेрдЧा рдЬो рдЖрдпोрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рд░ाрдЬ्рдп рдХोрд╖ाрдЧाрд░ рдоें рдЬрдоा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЖрдпोрдЧ рд╕्рдиाрддрдХ рд╕्рддрд░ीрдп рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рдЬрд░िрдП
1) рдк्рд░рдЦंрдб рдЖрдкूрд░्рддि рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
2) рдк्рд░рдЦंрдб рдХрд▓्рдпाрдг рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
3) рд╕рд╣рдХाрд░िрддा рдк्рд░рд╕ाрд░ рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
4) рд╕рдЪिрд╡ाрд▓рдп рд╕рд╣ाрдпрдХ
5) рдЕंрдЪрд▓ рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ
6) рд╢्рд░рдо рдк्рд░рд╡рд░्рддрди рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
7) рдк्рд░рдЦंрдб рдХृрд╖ि рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
8) рд╕рд╣ाрдпрдХ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
9) рдкौрдзा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ
10) рд╕ंрдЦ्рдпांрдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ
11) рдорддрд╕्рдп рдк्рд░рд╕ाрд░ рдкрд░्рдпेрд╡ेрдХ्рд╖рдХ
12) рд╡рд░ीрдп рдЕंрдХेрдХ्рд╖рдХ
13) рдЙрдж्рдпोрдЧ рд╡िрд╕्рддाрд░ рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
14) рднूрддाрдд्рд╡िрдХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдХ, рдкрджों рдкрд░ рдиिрдпुрдХ्рддि рдХी рдЕрдиुрд╢ंрд╕ा рдХрд░рддी рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЗंрдЯрд░рдоीрдбिрдПрдЯ рд╕्рддрд░ рдХी рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд╕े рд▓ेрдХрд░
1) рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдХрд░्рдордЪाрд░ी,
2) рдЕрдоीрди
3) рдкंрдЪाрдпрдд рд╕рдЪिрд╡
4) рдиिрдо्рдирд╡рд░्рдЧीрдп рд▓िрдкिрдХ рдЖрджि рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХी рдЕрдиुрд╢ंрд╕ा рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
➤рдЖрд╢ुрд▓िрдкिрдХीрдп рд╕ेрд╡ा рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд
1) рдЖрд╢ुрд▓िрдкिрдХ
2) рд╕рд╣ाрдпрдХ рдЬेрд▓рд░
3) рдХрдиीрдп рдЕрднिрдпंрддा,
4) рд╕िрдкाрд╣ी
5) рдлाрдпрд░ рд╕्рдЯेрд╢рди рдкрджाрдзिрдХाрд░ी
6) рдЙрдд्рдкाрдж рдЕрд╡рд░ рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ,
7) рдЙрдд्рдкाрдж рд╕рд╣ाрдпрдХ рдЕрд╡рд░ рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдХ рдЖрджि рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рднी рдЖрдпोрдЧ рдХी рдЕрдиुрд╢ंрд╕ा рдкрд░ рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
Tuesday, January 19, 2021
Jharkhand Ki Vit Vyavastha(рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рд╡िрдд्рдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा)
рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рд╡िрдд्рдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा
(Jharkhand Ki Vit Vyavastha)
➤рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рд╡िрдХाрд╕рд╢ीрд▓ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें
рд╡िрдХाрд╕ рдХे рджो рдЪрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं:-
1) рд╕рд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдПрд╡ं
➤рдпे рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоिрд▓ाрдХрд░ рд╣ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдк्рд░рдЧрддि рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं।
➤рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдмाрдж рднाрд░рдд рдиे рдЖрд░्рдеिрдХ рдиिрдпोрдЬрди рдХो рдЕрдкрдиाрдпा।
➤рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рдпрд╣ рдеा рдХि рд░ाрдЬ्рдп рдЙрдд्рдкाрджрди рд╡िрддрд░рдг рддрдеा рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХे рд╕्рддрд░ рддрдеा рддрд░ीрдХों рдХो рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдХ्рд░िрдп рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддे рд╣ुрдП рдиिрдЬी рд╕ंрдкрдд्рддि рддрдеा рдмाрдЬाрд░ рдХी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХी рдХрдж्рд░ рднी рдХрд░ेрдЧा।
➤рд╣рдоाрд░े рд╕ंрд╡िрдзाрди рдиे рдмाрдЬाрд░ рдХो рдЕрдкрдиा рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рджी рд╣ै рд▓ेрдХिрди рд╕ाрде рд╣ी рдЗрд╕рдиे рд░ाрдЬ्рдп рдХो рдмाрдЬाрд░ рдХी рдХाрд░्рдпрдк्рд░рдгाрд▓ी рдоें рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рднी рджिрдпा рд╣ै।
➤1991 рдоें рдирд░рд╕िрдо्рд╣ा рд░ाрд╡ рдХी рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕े рдЬोрдб़рдиे рдХा рдХाрд░्рдп рдХिрдпा рдЬिрд╕рд╕े рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╕्рдеिрддिрдпां рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдЕрдиुрдХूрд▓ рд╣ोрддी рдЧрдИ ।
➤рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рддрдеा рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рдк्рд░ाрд╡рдзाрдиों рдХे рддрд╣рдд рд╣ी рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рд╡िрдд्рдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рднी рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рд╣ोрддी рд╣ै।
➤рдмрдЬрдЯ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा
➤рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХी рдзाрд░ा 202 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрдд्рддीрдп рдм्рдпौрд░ा рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬिрд╕े рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрддрд░рдг рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдмрдЬрдЯ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдмрдЬрдЯ рдкेрд╢ рдХिрдпा рдЬाрдиा
➤рдмрдЬрдЯ рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा
➤рдЪрд░्рдЪा рдХे рд▓िрдП рд╕рдордп рддрдп рдХрд░рдиा
➤рдмрдЬрдЯ рдкрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЪрд░्рдЪा
➤рдЕрдиुрджाрди рдоांрдЧों рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдПрд╡ं рдорддрджाрди
➤рдХрдЯौрддी рдк्рд░рд╕्рддाрд╡
➤рд▓ेрдЦाрдиुрджाрди
➤рд╕ांрдХेрддिрдХ рдЕрдиुрджाрди
➤рд╡िрдиिрдпोрдЧ рд╡िрдзेрдпрдХ
➤рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХी рд╢рдХ्рддिрдпां
➤рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╕्рдд्рд░ोрдд
Monday, January 18, 2021
Jharkhand Ki Chitrakala (рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा/рдЪिрдд्рд░рд╢ैрд▓ी)
Jharkhand Ki Chitrakala
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдоें рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдЙрдирдХी рднाрд╡рдиा рдХे рдЙрдж्рдЧाрд░ рдХा рдПрдХ рдоाрдз्рдпрдо рд╣ै।
➤рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХी рдХрд▓ा рдХा рдк्рд░ेрд░рдгा рд╕्рд░ोрдд рдЙрдирдХे рдЖрд╕-рдкाрд╕ рдХा рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рд╣ै।
➤рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХे рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдПрд╡ं рд╢िрд▓्рдкрдХрд▓ा рдЙрдирдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдоाрди्рдпрддाрдУं, рд░ीрддि-рд░िрд╡ाрдЬों рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЖрджि рдХो рдк्рд░рддिрдмिंрдмिрдд рдХрд░рддी рд╣ै।
➦рд╕ोрд╣рд░ाрдп рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा
➤рд╕ोрд╣рд░ाрдп рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХी рдПрдХ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕्рдеाрдиीрдп рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рд╢ैрд▓ी рд╣ै।
➤рдпрд╣ рдЙрдирдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдкрд░्рд╡ рд╕ोрд╣рд░ाрдп рд╕े рдЬुрдб़ी рд╢ैрд▓ी рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдХрд▓ा рдоें рдЬंрдЧрд▓ी рдЬीрд╡-рдЬंрддुрдУं, рдкрдХ्рд╖िрдпों рдФрд░ рдкेрдб़-рдкौрдзों рдХो рдЕंрдХिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдпрд╣ рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рд╡рд░्рд╖ा рдЛрддु рдХे рдмाрдж рдШрд░ों рдХी рд▓िрдкाрдИ-рдкुрддाрдИ рд╕े рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ोрддा рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рдоें рдХрд▓ा рдХे рджेрд╡рддा рдк्рд░рдЬाрдкрддि рдпा рдкрд╢ुрдкрддि рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै рддрдеा рдкрд╢ुрдкрддि рдХा рд╕ांрдб рдХी рдкीрда рдкрд░ рдЦрдб़ा рдЪिрдд्рд░рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤'рдоंрдЭू рд╕ोрд╣рд░ाрдИ' рддрдеा 'рдХुрд░्рдоी рд╕ोрд╣рд░ाрдп' рдЗрд╕ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдХी рджो рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢ैрд▓िрдпाँ рд╣ैं।
➤рдпрд╣ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ рдЬिрд▓े рдоें рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै।
➤рд╕ोрд╣рд░ाрдп рдФрд░ рдХोрд╣рдмрд░ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдХो 2020 рдоें (рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕ंрдХेрддрдХ) рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рдпрд╣ рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдХिрд╕ी рднी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рдк्рд░рдердо рдЬी рдЖрдИ рдЯैрдЧ рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рд╕ोрд╣рд░ाрдп рдХрд▓ा рд╡िрдХाрд╕ рд╕рд╣рдпोрдЧी рд╕рдоिрддि, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрд╡ेрджрди рджिрдпा рдЧрдпा рдеा।
➦рдЬाрджूрдкрдЯिрдпा рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा
➤рдпрд╣ рд╕ंрдеाрд▓ рдЬрдирдЬाрддि рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдорд╢рд╣ूрд░ рд▓ोрдХ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рд╢ैрд▓ी рд░рд╣ी рд╣ै, рдЬो рдЕрдм рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै।
➤рдпрд╣ рд╢ैрд▓ी рд╕ंрдеाрд▓ों рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рдзाрд░्рдоिрдХ, рд░ीрддि-рд░िрд╡ाрдЬों рдФрд░ рдоाрди्рдпрддाрдУं рдХो рдЙрдХेрд░рддी рд╣ै।
➤рдЗрди рдЪिрдд्рд░ों рдХी рд░рдЪрдиा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдХो рд╕ंрдеाрд▓ी рднाрд╖ा рдоें рдЬाрджो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЬाрджो (рдЪिрдд्рд░рдХाрд░) рдПрд╡ं рдкрдЯिрдпा (рдХाрдЧрдЬ рдпा рдХрдкрдб़ा рдХे рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рдЯुрдХрдб़े) рдХो рдЬोрдб़рдХрд░ рдмрдиाрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдЪिрдд्рд░ рдлрд▓рдХ рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдоें рдХाрдЧрдЬ рдХे рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рдЯुрдХрдб़े рдХो рдЬोрдб़рдХрд░ рдиिрд░्рдоिрдд 15 рд╕े 20 рдлीрдЯ рдЪौрдб़े рдкрдЯो рдкрд░ рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
➤рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдкрдЯ рдкрд░ 4 рд╕े 16 рддрдХ рдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдП рдЬाрддे рд╣ैं।
➤рдЗрд╕рдоें рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рд╣ेрддु рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े рд▓ाрд▓, рд╣рд░ा, рдкीрд▓ा, рднूрд░ा рдФрд░ рдХाрд▓े рд░ंрдЧों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдоें рдмाрдШ рджेрд╡рддा рдФрд░ рдЬीрд╡рди рдХे рдмाрдж рдХे рджृрд╢्рдпों рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдпрд╣ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рджुрдордХा рдЬिрд▓े рдоें рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै।
➦рдХोрд╣рдмрд░ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा
➤рдпрд╣ рдлाрд░рд╕ी рд╢рдм्рдж рдХोрд╣ (рдЧुрдлा) рддрдеा рд╣िंрджी рд╢рдм्рдж рд╡рд░ (рджूрд▓्рд╣ा рдЕрдерд╡ा рджंрдкрддि) рд╕े рдоिрд▓рдХрд░ рдмрдиा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрд░्рде рд╣ै- рдЧुрдлा рдоें рд╡िрд╡ाрд╣िрдд рдЬोрдб़ा।
➤рдпрд╣ рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдоौрд╕рдо рдоें рдЬрдирд╡рд░ी рд╕े рдЬूрди рдорд╣ीрдиा рддрдХ рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдоें рдШрд░-рдЖंрдЧрди рдоें рд╡िрднिрди्рди рдЬ्рдпाрдоिрддीрдп рдЖрдХृрддिрдпों рдоें рдкेрдб़-рдкौрдзों, рдлूрд▓-рдкрдд्рддों рдЖрджि рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдмिрд░рд╣ोрд░ рдЬрдирдЬाрддि рдЗрд╕ рдХрд▓ा рдоें рдиिрдкुрдг рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдоें рд╕िрдХी (рджेрд╡ी) рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै।
➦рдЧूंрдЬ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा
➤рдЧूंрдЬ рдХрд▓ा рдоें рдкрд╢ुрдУं, рд╡рди्рдп рддрдеा рдкाрд▓рддू рдЬाрдирд╡рд░ों рдПрд╡ं рд╡рдирд╕्рдкрддिрдпों рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░ें рдмрдиाрдИ рдЬाрддी рд╣ैं।
➤рдЗрд╕ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕ंрдХрдЯрдЧ्рд░рд╕्рдд рдЬाрдирд╡рд░ों рдХो рд░ीрддि-рд░िрд╡ाрдЬों рдоें рджрд░्рд╢ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➦рдкрдИрдд्рдХाрд░ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा
➤рдпрд╣ рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рдЖрдорджुрдмी (рд╕िंрд╣рднूрдо) рдЧांрд╡ рдоें рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЗрд╕ рдЧांрд╡ рдХो рдкрдИрдд्рдХाрд░ рдХा рдЧांрд╡ рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЗрд╕े рдЭाрд░рдЦंрдб рдХा рд╕्рдХ्рд░ॉрд▓ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं ।
➤рдпрд╣ рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рд╕े рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ै। рдХि рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЗрд╕рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╕рдмрд░ рдЬрдирдЬाрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рдеी।
➤рдЗрд╕рд╕े рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдкुрд░ाрдиा рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдЧрд░ुрдб़ рдкुрд░ाрдг рдоें рднी рдоिрд▓рддी рд╣ै।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдпрд╣ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдмिрд╣ाрд░, рдЙрдб़ीрд╕ा рддрдеा рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ рдоें рднी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрднिрди्рди рдХрд╣ाрдиिрдпों рддрдеा рд╕्рдеाрдиीрдп рд░ीрддि рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЬीрд╡рди рдХे рдмाрдж рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдШрдЯрдиाрдУं рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➦рд░ाрдгा рддेрд▓ी рдПрд╡ं рдк्рд░рдЬाрдкрддि рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा
➤рдЗрди рддीрди рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ाрдУं рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЙрдХ्рдд рддीрди рдЙрдкрдЬाрддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдоें рдкрд╢ुрдкрддि (рднрдЧрд╡ाрди рд╢िрд╡) рдХो рдкрд╢ुрдУं рдПрд╡ं рдкेрдб़-рдкौрдзों рдХे рджेрд╡рддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдоें рдзाрддु рдХे рддंрддुрдУं рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
Sunday, January 17, 2021
jharkhand ke lokgeet (рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рд▓ोрдХрдЧीрдд)
рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рд▓ोрдХрдЧीрдд
Jharkhand Ke Lokgeet
➤рдЬрдирдЬाрддीрдп рд▓ोрдХрдЧीрддों рдоें рд╕ुрдЦ-рджुрдЦ, рд╣рд░्рд╖-рд╡िрд╖ाрдж рдФрд░ рдЦुрд╢ी-рдиिрд░ाрд╢ा рдХी рдЭрд▓рдХ рдоिрд▓рддी рд╣ै।
➤рдЖрдХрд░्рд╖рдХ, рдЙрдд्рдХंрдаा, рд╡ेрджрдиा, рдЖрдиंрдж, рд╕ुрдирд╣рд░े рдЕрддीрдд рдХी рдпाрдж, рдЬाрддीрдп рдЖрджрд░्рд╢ рдХे рдкाрд▓рди рдХा рдЖрд╣्рд╡ाрди рдЖрджि рдЗрдирдХे рдЧीрддों рдХे рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╖рдп рд╣ोрддे рд╣ैं।
➤рдЬрдирдЬाрддिрдпों рд▓ोрдХрдЧीрддों рдХो рджो рднाрдЧों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдкрд╣рд▓ा :-рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЧाрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдХрдЧीрдд, рдЬैрд╕े:- рдЬрдиाрдиी , рдЭूрдорд░, рдбोрдордХрдЪ, рдЭूрдорддा, рдЕंрдЧрдирдИ, рд╡िрдпाрд╣ , рдЭांрдЭрдЗрди рдЗрдд्рдпाрджि।
➤рджूрд╕рд░ा :- рдкुрд░ुрд╖ों рдХा рд▓ोрдХрдЧीрдд рдЬिрд╕рдоें рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЧीрдд рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ैं।
➤рдЕрди्рдп рд▓ोрдХрдЧीрддों рдоें рд╕ंрд╕्рдХाрд░рдЧीрдд, рдЧाрдеाрдЧीрдд, рдмीрдЬрдоैрд▓, рд╕рд▓рд╣ेрд╕, рджोрдиा рднрджрд░ी, рдкрд░्рд╡рдЧीрдд , рдЛрддुрдЧीрдд, рдкेрд╢ाрдЧीрдд, рдЬाрддीрдпрдЧीрдд рдЖрджि рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ैं।
➤рд╕ंрдеाрд▓ों рд▓ोрдХрдЧीрддों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд╣ै।
➤рдоौрд╕рдо рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрдеाрд▓ी рдЧीрддों рдоें рджोрдб, рд▓ाрдЧेреЬे ,рд╕ोрд╣рд░ाрдИ, рдоिрдирд╕ाрд░ , рдмाрд╣ा , рджрд╕ाрдп ,рдкрддрд╡ाрд░ рдЖрджि рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ै।
рдЬрдирдЬाрддि рд▓ोрдХрдЧीрдд
рд╕ंрдеाрд▓:- ⧪рджोрдб (рд╡िрд╡ाрд╣िрдд рд╕ंрдмंрдзी рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪рд╡िрд░ рд╕ेрд░ेрди (рдЬंрдЧрд▓ рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪ рд╕ोрд╣рд░ाрдп, рд▓рдЧреЬे ,рдоिрдирд╕ाрд░, рдмाрд╣ा, рджрд╕ाрдп,
рдкрддрд╡ाрд░, рд░िрдЬा, рдбाрдЯा, рдбाрд╣ाрд░,рдоाрддрд╡ाрд░
рднिрдирд╕ाрд░, рдЧोрд▓рд╡ाрд░ी, рдзुрд░ु рдордЬाрдХ, рд░िंрдЬो, рдЭिрдХा рдЖрджि।
рдоुंрдбा:- ⧪ рдЬрджुрд░, (рд╕рд░рд╣ुрд▓/рдмाрд╣ा рдкрд░्рд╡ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪ рдЧेрдиा рд╡ рдУрд░ рдЬрджुрд░( рдЬрджुрд░ рд▓ोрдХрдЧीрдд рдХे рдкूрд░рдХ)
⧪рдЕрдбрди्рджी (рд╡िрд╡ाрд╣िрдд рд╕ंрдмंрдзी рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪рдЬाрдкी (рд╢िрдХाрд░ рд╕ंрдмंрдзी рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪рдЬрд░рдЧा, рдХрд░рдоा ।
рд╣ो:- ⧪рд╡ा (рдмрд╕ंрдд рд▓ोрдХ рдЧीрдд)
⧪ рд╣ैрд░ो (рдзाрди рдХी рдмुрд╡ाрдИ рдХे рд╕рдордп рдЧाрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪рдиोрдо рдиाрдоा ( рдирдпा рдЕрди्рди рдЦाрдиे рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░
рдЧाрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд▓ोрдХрдЧीрдд)।
рдЙрд░ांрд╡:- ⧪ рд╕рд░рд╣ुрд▓ (рдмрд╕ंрдд рд▓ोрдХ рдЧीрдд)
⧪ рдЬрддрд░ा (рд╕рд░рд╣ुрд▓ рдХे рдмाрдж рдЧाрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪ рдХрд░рдоा (рдЬрддрд░ा рдХे рдмाрдж рдЧाрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд▓ोрдХрдЧीрдд)
⧪ рдзुрд░िрдпा, рдЕрд╖ाрдв़ी, рдЬрджुрд░ा , рдордЯ्рдаा рдЖрджि।
рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ोрдХрдЧीрдд рд╡ рдЙрдирдХे рдЧाрдП рдЬाрдиे рдХे рдЕрд╡рд╕рд░
рд▓ोрдХрдЧीрдд рдЧाрдП рдЬाрдиे рдХा рдЕрд╕рд░
рдЭांрдЭрдЗрди :- рдЬрди्рдо рд╕ंрдмंрдзी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╕्рдд्рд░िрдпों
рдж्рд╡ाрд░ा рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдбрдЗреЬрдзрд░ा :- рд╡рд░्рд╖ा рдЛрддु рдоें рджेрд╡рд╕्рдеाрдиों рдоें рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдк्рд░ाрддрдХрд▓ी :- рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдк्рд░ाрдд:рдХाрд▓ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЕрдзрд░рддिрдпा:- рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдордз्рдп рд░ाрдд्рд░ि рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдХрдЬрд▓ी :- рдЗрд╕рдХा рдЧाрдпрди рд╡рд░्рд╖ा рдЛрддु рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЯुрдирдоुрдиिрдпा , рдмाрд░рд╣рдоाрд╕ рддрдеा рдЭूрд▓ाрдЧीрдд
рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕ंрдЧीрдд рдХे рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै рдЬो рдХрдЬрд▓ी рдХी
рд╣ी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрддे рд╣ैं।
рдФंрджी:- рдпрд╣ рдЧीрдд рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рд╕рдордп рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЕँрдЧрдирдИ :- рдпрд╣ рд╕्рдд्рд░िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЭूрдорд░:- рдЗрд╕ рдЧीрдд рдХो рд╡िрднिрди्рди рдд्рдпोрд╣ाрд░ों
(рдЬैрд╕े :- рдЬिрддिрдпा, рд╕ोрд╣рд░ाрдИ, рдХрд░рдоा рдЖрджि) рдХे рдЕрд╡рд╕рд░
рдкрд░ рдЭूрдорд░ рд░ाрдЧ рдоें рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЙрджाрд╕ी рддрдеा рдкाрд╡рд╕ :- рдпрд╣ рдиृрдд्рдпрд╣ीрди рдЧीрдд рд╣ै рдЙрджाрд╕ी рдЧрд░्рдоी рдХे рд╕рдордп рддрдеा
рдкाрд╡рд╕ рд╡рд░्рд╖ा рдХे рд╢ुрд░ू рдоें рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
Friday, January 15, 2021
Chotanagpur Kashtkari Adhiniyam 1908 Part-1(рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдХाрд╢्рддрдХाрд░ी рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1908)
Chotanagpur Kashtkari Adhiniyam 1908 Part-1
➤рдЗрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдоें рдХुрд▓ 19 рдЕрдз्рдпाрдп рдФрд░ 271 рдзाрд░ाрдПं рд╣ैं।
➤рдЕрдз्рдпाрдпों рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд╡िрд╡рд░рдг :-
ЁЯТердЕрдз्рдпाрдп-1 рдоें (рдзाрд░ा -1 рд╕े рдзाрд░ा-3 рддрдХ)
➤рдзाрд░ा -1 рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдиाрдо рддрдеा рдк्рд░рд╕ाрд░:-рдЗрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдиाрдо 'рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдХाрд╢्рддрдХाрд░ी рдЕрдзिрдиिрдпрдо', 1908 рд╣ै।➤рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рд╕ाрд░ рдЙрдд्рддрд░ी рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдФрд░ рджрдХ्рд╖िрдгी рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдк्рд░рдоंрдбрд▓ рдоें рд╣ोрдЧा ।
➤рднूрд╕्рд╡ाрдоी :- рд╡рд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬिрд╕рдиे рдХिрд╕ी рдХाрд╢्рддрдХाрд░ рдХो рдЕрдкрдиी рдЬрдоीрди рджिрдпा рд╣ो।
➤рдХाрд╢्рддрдХाрд░:- рд╡рд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬो рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдЕрдзीрди рднूрдоि рдзाрд░рдг рдХрд░рддा рд╣ो рддрдеा рдЙрд╕рдХा рд▓рдЧाрди рдЪुрдХाрдиे рдХा рджाрдпी рд╣ो।
➤рдХाрд╢्рддрдХाрд░ рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рднूрдзाрд░рдХ, рд░ैрдпрдд рддрдеा рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯीрджाрд░ рддीрдиों рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рд▓рдЧाрди :- рд░ैрдпрдд рдж्рд╡ाрд░ा рдзाрд░िрдд рднूрдоि рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдпा рдЕрдзिрднोрдЧ рдХे рдмрджрд▓े рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡ाрдоी рдХो рджिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдзрди рдпा рд╡рд╕्рддु।
➤рдЬंрдЧрд▓ рд╕ंрдкрдд्рддि :- рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЦрдб़ी рдлрд╕рд▓ рднी рдЖрддी рд╣ै।
➤рдоुंрдбाрд░ी-рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯीрджाрд░ी рдХрд╢्рддрдХाрд░ी рд╕े рдЕрднिрдк्рд░ेрдд рд╣ै, рдоुंрдбाрд░ी-рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯीрджाрд░ рдХा рд╣िрдд।
➤рднूрдШृрддि (TENURES):-рднूрдзाрд░рдХ рдХा рд╣िрдд। рдЗрд╕рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдоुंрдбाрд░ी-рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯीрджाрд░ी рдХрд╢्рддрдХाрд░ी рдирд╣ीं рдЖрддी рд╣ै।
➤рд╕्рдеाрдпी рднूрдШृрддि :- рд╡ंрд╢рдЧрдд рднूрдШृрддि।
➤рдкुрдирдЧ्рд░ाрд░्рд╣рдп рднूрдШृрддि :- рд╡ैрд╕े рднूрдШृрддि рдЬो рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рдирд░ рд╡ाрд░िрд╕ рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рдкрд░, рд░ैрдпрдд рдХे рдиिрдзрди рдХे рдмाрдж рдкुрдиः рднूрд╕्рд╡ाрдоी рдХो рд╡ाрдкрд╕ рд╣ो рдЬाрдП।
➤рдЧ्рд░ाрдо рдоुрдЦिрдпा :- рдХिрд╕ी рдЧ्рд░ाрдо рдпा рдЧ्рд░ाрдо рд╕рдоूрд╣ рдХा рдоुрдЦिрдпा। рдЪाрд╣े рдЗрд╕े рдоाрдирдХी, рдк्рд░рдзाрди, рдоाँрдЭी рдпा рдЕрди्рдп рдХिрд╕ी рднी рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ो।
➤рд╕्рдеाрдпी рдмंрджोрдмрд╕्рдд (рдкрд░рдоाрдиेंрдЯ рд╕ेрдЯेрд▓рдоेंрдЯ):- 1793 рдЗрд╕рдоें рдмंрдЧाрд▓, рдмिрд╣ाрд░ рдФрд░ рдЙрдб़ीрд╕ा рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рд╕्рдеाрдпी рдмंрджोрдмрд╕्рдд।
➤рдбिрдХ्рд░ी (DECREE) :- рд╕िрд╡िрд▓ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХा рдЖрджेрд╢।
ЁЯТердЕрдз्рдпाрдп-2 рдоें рдХрд╢्рддрдХाрд░ों рдХे рд╡рд░्рдЧ (рдзाрд░ा- 4 рд╕े рдзाрд░ा- 8 рддрдХ)
➤рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯी рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд░ैрдпрдд OCCUPANCY RAIYAT)
➤рдзाрд░ा - 5 рднूрдзाрд░рдХ :- рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕े рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиी рдпा рджूрд╕рд░े рдХी рдЬрдоीрди рдЦेрддी рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рдзाрд░рдг рдХिрдП рд╣ुрдП рд╣ैं рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХा рд▓рдЧाрди рдЪुрдХाрддा рд╣ो।
➤рдзाрд░ा -6 рд░ैрдпрдд :- рд░ैрдпрдд рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡ैрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ै, рдЬिрди्рд╣ें рдЦेрддी рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рднूрдоि рдзाрд░рдг рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो।
➤рдзाрд░ा -7 рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯी рдЕрдзिрдХाрд░рдпुрдХ्рдд рд░ैрдпрдд :- рд╡ैрд╕े рд░ैрдпрдд рдЬो рд╡ैрд╕े рднूрдоि рдкрд░ рдЕрдзिрднोрдЧ рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд░рдЦрддे рд╣ों, рдЬिрд╕े рдЙрд╕рдХे рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХों рдпा рдЙрд╕рдХी рдирд░ рдкрд░ंрдкрд░ा рдХे рд╡ंрд╢рдЬों рдж्рд╡ाрд░ा рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдХृрд╖ि рдпोрдЧ्рдп рднूрдоि рдмрдиाрдИ рдЧрдИ рд╣ै, рдЙрд╕े рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯी рдЕрдзिрдХाрд░рдпुрдХ्рдд рд░ैрдпрдд рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдзाрд░ा -8 рдоुंрдбाрд░ी-рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯीрджाрд░ :-рд╡рд╣ рдоुंрдбाрд░ी рдЬो рдЬंрдЧрд▓ рднूрдоि рдХे рднाрдЧो рдХो рдЬोрдд рдоें рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рднूрдоि рдХा рдзाрд░рдг рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрд░्рдЬिрдд рдХिрдпा рд╣ो, рдЙрд╕े рдоुंрдбाрд░ी-рдЦुंрдЯрдХрдЯ्рдЯीрджाрд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
Next page: рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдХाрд╢्рддрдХाрд░ी рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1908 Part- 2
Thursday, January 14, 2021
Pragaitihasik Kal Me Jharkhand (рдк्рд░ाрдЧैрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХाрд▓ рдоें рдЭाрд░рдЦंрдб)
рдк्рд░ाрдЧैрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХाрд▓ рдоें рдЭाрд░рдЦंрдб
(Pragaitihasik Kal Me Jharkhand)
рдк्рд░ाрдЧैрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЗрддिрд╣ाрд╕िрдХ
➤рдк्рд░ाрдЧैрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХाрд▓ рдХो рддीрди рднाрдЧों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
1) рдкुрд░ाрдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓
2) рдордз्рдп рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓
3) рдирд╡рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓
1) рдкुрд░ाрдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓:-
2) рдордз्рдп рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓:-
➤рдирд╡рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓ рдХा рдХाрд▓рдХ्рд░рдо 10,000 рдИрд╕рд╡ी рдкूрд░्рд╡ рд╕े 1,000 рдИрд╕рд╡ी рдкूрд░्рд╡ рддрдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
➤ рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдХृрд╖ि рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ो рдЪुрдХी рдеी।
➤рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдЖрдЧ рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдиा рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХрд░ рдЪुрдХे рдеे।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рд░ांрдЪी, рд▓ोрд╣рд░рджрдЧा, рдкрд╢्рдЪिрдоी рд╕िंрд╣рднूрдо, рдкूрд░्рд╡ी рд╕िंрд╣рднूрдо, рдЖрджि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं।
➤рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдЗрд╕ рд╕ाрд▓ рдХे 12 рд╣рд╕्рдд рдХुрдаाрд░ рдкाрдП рдЧрдП рд╣ैं।
➤рдирд╡рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓ рдХो рддीрди рднाрдЧों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै
1) рддाрдо्рд░ рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓
2) рдХांрд╕्рдп рдпुрдЧ
3) рд▓ौрд╣ рдпुрдЧ
1) рддाрдо्рд░ рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓:-
➤рдЗрд╕рдХा рдХाрд▓рдХ्рд░рдо 4,000 рдИрд╕्рд╡ी рдкूрд░्рд╡ рд╕े 1000 рдИрд╕рд╡ी рдкूрд░्рд╡ рддрдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдпрд╣ рдХाрд▓ рд╣рдб़рдк्рдкा рдкूрд░्рд╡ рдХाрд▓, рд╣рдб़рдк्рдкा рдХाрд▓ рддрдеा рд╣рдб़рдк्рдкा рдкрд╢्рдЪाрдд рдХाрд▓ рддीрдиों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै।
➤рдкрдд्рдерд░ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рддांрдмे рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдХो рддाрдо्рд░ рдкाрд╖ाрдг рдХाрд▓ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдоाрдирд╡ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХी рдЧрдИ рдк्рд░рдердо рдзाрддु рддांрдмा рд╣ी рдеी।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдХा рдХेंрдж्рд░ рдмिंрджु рд╕िंрд╣рднूрдо рдеा।
➤рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдЕрд╕ुрд░,рдмिрд░рдЬिрдпा рддрдеा рдмिрд░рд╣ोрд░ рдЬрдирдЬाрддिрдпां рддांрдмा рдЧрд▓ाрдиे рддрдеा рдЙрд╕рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЙрдкрдХрд░рдг рдмрдиाрдиे рдХी рдХрд▓ा рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдеे।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдХрдИ рд╕्рдеाрдиों рд╕े рддांрдмा рдХी рдХुрд▓्рд╣ाрдб़ी рддрдеा рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ рдХे рдмाрд╣рд░рдЧंрдбा рд╕े рддांрдмे рдХी 49 рдЦाрдиों рдХे рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рд╣ैं।
2) рдХांрд╕्рдп рдпुрдЧ:-
➤рдЗрд╕ рдпुрдЧ рдоें рддांрдмे рдоें рдЯिрди рдоिрд▓ाрдХрд░ рдХांрд╕ा рдиिрд░्рдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा рддрдеा рдЙрд╕рд╕े рдмрдиे рдЙрдкрдХрд░рдгों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा।
➤рдЫोрдЯाрдиाрдЧрдкुрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдЕрд╕ुрд░ (рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рдк्рд░ाрдЪीрдирддрдо рдЬрдирдЬाрддि) рддрдеा рдмिрд░рдЬिрдпा рдЬрдирдЬाрддि рдХो рдХांрд╕्рдп рдпुрдЧीрди рдФрдЬाрд░ों рдХा рдк्рд░ाрд░ंрднрдХрд░्рддा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
3) рд▓ौрд╣ рдпुрдЧ:-
➤рдЗрд╕ рдпुрдЧ рдоें рд▓ोрд╣ा рд╕े рдмрдиे рдЙрдкрдХрд░рдгों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдЕрд╕ुрд░ рддрдеा рдмिрд░рдЬिрдпा рдЬрдирдЬाрддि рдХो рд▓ौрд╣ рдпुрдЧ рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рдФрдЬाрд░ों рдХा рдк्рд░ाрд░рдо्рднрдХрд░्рддा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рдЕрд╕ुрд░ рддрдеा рдмिрд░рдЬिрдпा рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХे рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдиे рдЙрдд्рдХृрд╕्рдЯ рд▓ौрд╣ рддрдХрдиीрдХी рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрдпा।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рд▓ोрд╣े рдХो рдЗрд╕ рдпुрдЧ рдоें рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा рддрдХ рднेрдЬा рдЬाрддा рдеा,рдЬрд╣ां рджрд╢्рдоिрдХ рдоें рдЗрд╕ рд▓ोрд╣े рд╕े рддрд▓рд╡ाрд░ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा।
Jharkhand Me Sanchar Vyavastha (рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рд╕ंрдЪाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा)
Jharkhand Me Sanchar Vyavastha
(рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рд╕ंрдЪाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा)
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рд╕ंрдЪाрд░ рдХे рдоुрдЦ्рдп рд╕ाрдзрди:- рдбाрдХ рддाрд░, рд░ेрдбिрдпो, рджूрд░рднाрд╖, рджूрд░рджрд░्рд╢рди рддрдеा рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░-рдкрдд्рд░िрдХाрдПं рд╣ैं।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЖрдХाрд╢рд╡ाрдгी рдХे рдкाрд╕ рдХेंрдж्рд░ рд╣ै :- рд░ांрдЪी, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ, рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░, рдоेрджिрдиीрдирдЧрд░ рд╡ рдЪाрдИрдмाрд╕ा।
➤рдЗрд╕рдХे рдоुрдЦ्рдп рдХेंрдж्рд░ - рд░ांрдЪी рдФрд░ рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░ рдоें рд╣ै।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдЕрднी рдСрд▓ рдЗंрдбिрдпा рд░ेрд▓рд╡े рд╕्рдЯेрд╢рди рдХे 13 рдХेंрдж्рд░ рд╣ैं। рдЗрд╕рдХे рдоुрдЦ्рдп рдХेंрдж्рд░ - рд░ांрдЪी рдПрд╡ं рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░ рдоें ।рдЕрди्рдп рдЖрдХाрд╢рд╡ाрдгी рдХे рд╕्рдеाрдиीрдп рд░ेрдбिрдпो рд╕्рдЯेрд╢рди (рдПрд▓ рдЖрд░ рд╕ी) рд╣ै :- рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ, рдмोрдХाрд░ो, рдзрдирдмाрдж, рдЧिрд░िрдбीрд╣, рдоेрджрдиीрдирдЧрд░ ,рдЪाрдИрдмाрд╕ा, рдЪрддрд░ा ,рджेрд╡рдШрд░,рдЧреЭрд╡ा, рдШाрдЯрд╢िрд▓ा, рдЧुрдорд▓ा।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдоें рджूрд░рджрд░्рд╢рди рдХा рдк्рд░рдердо рдХेंрдж्рд░ 1974 (рдЫрдаी рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा) рд░ांрдЪी рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।
➤рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдоेрджрдиीрдирдЧрд░ (рдбाрд▓рдЯेрдирдЧंрдЬ) рддрдеा рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░ рдоें рднी рджूрд░рджрд░्рд╢рди рдХेंрдж्рд░ рдХाрд░्рдпрд░рдд рд╣ैं।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдХेрд╡рд▓ 26 рдкॉрдЗंрдЯ 8% (рдЬрдирдЧрдгрдиा 2011) рдШрд░ों рдоें рдЯीрд╡ी рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рдФрд╕рдд (47. 2%) рд╕े рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ै।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХा рдк्рд░рдЪрд▓рди рднी рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ै। рдпрд╣ां рдк्рд░рддि рдПрдХ рд▓ाрдЦ рдЖрдмाрджी рдкрд░ рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХрдиेрдХ्рд╢рдиो рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 151 рд╣ै, рдЬो рдХि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдФрд╕рдд 1919 рд╕े рдХाрдлी рдХрдо рд╣ै।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЖрдзुрдиिрдХ рдкрдд्рд░рдХाрд░िрддा рдХा рдЖрд░ंрдн рдЬी0 рдПрд▓0 рдЪрд░्рдЪ, рд░ांрдЪी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा 1 рджिрд╕ंрдмрд░ 1872 рд╕े 'рдШрд░-рдмंрдзु' рдиाрдордХ рдкрдд्рд░िрдХा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде рд╣ुрдЖ।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдХा рдкрд╣рд▓ा рджैрдиिрдХ 'рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рднाрд╖ा' 1950 рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ोрдиा рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ।
➤15 рдЕрдЧрд╕्рдд 1963 рд╕े рд╕рдк्рддाрд╣िрдХ рд░ांрдЪी рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕ рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЖрд░ंрдн рд╣ुрдЖ।
➤рд╡рд░्рддрдоाрди рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдХрдИ рдкрдд्рд░-рдкрдд्рд░िрдХाрдПं рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं।
➤рдЭाрд░рдЦंрдб рдоें рдХुрд▓ рдбाрдХрдШрд░ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 3094 рд╣ै, рдЬो рдк्рд░рддि рдПрдХ рд▓ाрдЦ рд▓ोрдЧों рдкрд░ рдбाрдХрдШрд░ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 1 рдкॉрдЗंрдЯ 06 рд╣ै, рдЬрдмрдХि рднाрд░рдд рдоें рдпрд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा 1.50 рд╣ै।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдиे рд╕ंрдЪाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рдЗрд╕े рд╕ुрджृрдв़ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рдХрджрдо рдЙрдаाрдП рд╣ैं।
➤рдЭाрд░рдиेрдЯ:-
➤рдЭाрд░рдиेрдЯ :- рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा 'рдЭाрд░рдЦंрдб рд╕्рдЯेрдЯ рд╡ाрдЗрдб рдПрд░िрдпा рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ' (Jharkhand State Wide Area Network) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 2005-06 рдоें рдХी рдЧрдИ।
➤рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдЭाрд░рдиेрдЯ рд╕े рд╕рднी рдЬिрд▓ा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдпों, 45 рдЕрдиुрдоंрдбрд▓ рдПрд╡ं 264 рдк्рд░рдЦंрдбों рдоें рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдИ рдЧрдИ рд╣ै।
➤рдИ-рдСрдлिрд╕:-
➤рдИ-рдСрдлिрд╕:- рдЭाрд░рдЦंрдб рд╕рд░рдХाрд░ рдСрдлिрд╕ рдХो рдкेрдкрд░рд▓ेрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдИ-рдСрдлिрд╕ web-application рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рд╕рд░рдХाрд░ी рд╡िрднाрдЧों рдоें рдХाрд░्рдпों рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рдХрд╕्рдЯрдоाрдЗрдЬ рддрдеा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рд╣ेрддु рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рдПрд╡ं рдИ-рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕ рд╡िрднाрдЧ рдиोрдбрд▓ рд╡िрднाрдЧ рд╣ै рддрдеा рдЬैрдк -рдЖрдИ рдЯी рдХ्рд░िрдпाрди्рд╡рдпрди рдЕрднिрдХрд░्рдд्рддा (Implementing Agency) рд╣ै।
➤рдЬैрдк -рдЖрдИ рдЯी рдХा рдЧрдарди 29 рдоाрд░्рдЪ 2004 рдХो рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै
➤рдИ-рдоुрд▓ाрдХाрдд :-
➤рдИ-рдоुрд▓ाрдХाрдд :- рдпाрддाрдпाрдд рдХे рд▓ाрдЧрдд, рдИंрдзрди, рд╡्рдпрдп рд╢ुрд▓्рдХ рдЗрдд्рдпाрджि рдоें рд╡्рдпрдп рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдИ-рдоुрд▓ाрдХाрдд рдХी рдк्рд░рдгाрд▓ी рд╡िрдХрд╕िрдд рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
➤рдИ-рдк्рд░ोрдХ्рдпोрд░рдоेंрдЯ :-
➤рдИ-рдк्рд░ोрдХ्рдпोрд░рдоेंрдЯ:- рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдиिрд╡िрджाрдУं рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдкाрд░рджрд░्рд╢ी рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдкांрдЪ рд▓ाрдЦ рдФрд░ рдЗрд╕рд╕े рдКрдкрд░ рдХी рдиिрд╡िрджाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें 39 рд╡िрднाрдЧों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ोрдХ्рдпोрд░рдоेंрдЯ рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЕрдкрдиाрдИ рдЧрдИ рд╣ै।
➤рдЭाрд░рдЦрдг्рдб рд╕्рдЯेрдЯ рдбाрдЯा рд╕ेंрдЯрд░:-
➤рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдд्рд░िрд╕्рддрд░ीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рдФрд░ рдХ्рд▓ाрдЙрдб рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕्рдЯेрдЯ рдбाрдЯा рд╕ेंрдЯрд░ 1 рдЕрдЧрд╕्рдд 2016 рд╕े рдХाрд░्рдпрд░рдд рд╣ै рдоेрд╕рд░्рд╕ рдСрд░ेंрдЬ рдХो рд╕ौंрдкा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдХे рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХी рджेрдЦ-рд░ेрдЦ рдПрди.рдЖрдИ.рд╕ी. рдж्рд╡ाрд░ा рдЧрдаिрдд рджрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдСрдбिрдЯ рдХा рдХाрд░्рдп рдбेрд▓ोंрдЗрдЯ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
➤рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдкाрд░्рдХ рдСрдл рдЗंрдбिрдпा(STPI):-
➤рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдкाрд░्рдХ рдСрдл рдЗंрдбिрдпा:- рдЭाрд░рдЦंрдб рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी рдХो рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕्рддрд░ рдХी рдЖрдзाрд░рднूрдд рд╕ंрд░рдЪрдиा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕ рдкाрд░्рдХ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░ рдПрд╡ं рд╕िंрджрд░ी рдоें рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдкाрд░्рдХ рдСрдл़ рдЗंрдбिрдпा рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХाрд░्рдп рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै।
➤рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП 'рдЬрдл्рд░ा' рдХो рдкрд░ाрдорд░्рд╢ी (Consultant) рдХे рд░ूрдк рдоें рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рдПрдо्.рдПрд╕.рдбी.рдЬी.
➤рдПрдо्.рдПрд╕.рдбी.рдЬी.:- рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЗрд╕ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдоें рдЖрдо рдиाрдЧрд░िрдХों рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдХे рд▓िрдП рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬों рдХो рдЕрдкрд▓ोрдб рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рддрдеा рдЖрда рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдИ-рдлॉрд░्рдо्рд╕ рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
➤рдХॉрдорди рд╕рд░्рд╡िрд╕ рд╕ेंрдЯрд░
➤рдХॉрдорди рд╕рд░्рд╡िрд╕ рд╕ेंрдЯрд░ :- рд░ाрдЬ्рдп рдоें 4460 рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдПрд╡ं 233 рд╢рд╣рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХॉрдорди рд╕рд░्рд╡िрд╕ рд╕ेंрдЯрд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
➤рд░ाрдЬ्рдп рдХी 4562 рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрддों рдоें рдПрдХ-рдПрдХ рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдХेंрдж्рд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдПрд╡ं рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рдХिрдП рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं।
➤рдкेрдоेंрдЯ рдЧेрдЯрд╡े
➤рдкेрдоेंрдЯ рдЧेрдЯрд╡े :- рдЭाрд░рдЦंрдб рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиाрдЧрд░िрдХों рдХो рд╕ुрдЧрдо, рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓, рдкाрд░рджрд░्рд╢ी рдФрд░ рдХрдаिрдиाрдИ рд░рд╣िрдд рд╕ेрд╡ा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдСрдирд▓ाрдЗрди рднुрдЧрддाрди рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╡рд░्рд╖ 2013 рд╕े рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
➤рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै рдХि рдиाрдЧрд░िрдХ рдЕрдкрдиा рдХрд░, рд╢ुрд▓्рдХ рдЕрдерд╡ा рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЙрдкेрдХ्рд╖िрдд рднुрдЧрддाрди рднी рдШрд░ рдмैрдаे рдпा рдиिрдХрдЯрддрдо рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдХेंрдж्рд░ों рдЗрдд्рдпाрджि рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХрд░ рдкाрдПं।